ΑΠΟ ΤΗΝ «ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ»

Κι επειδή η πρωτομαγιά  του 1886 είναι ορόσημο για τους εργατικούς αγώνες με τη μεγάλη απεργία στο Σικάγο των ΗΠΑ για διεκδίκηση  της 8ωρης εργάσιμης μέρας που βάφτηκε  με το αίμα των εργατών τις επόμενες μέρες, σε κάθε πρωτομαγιά με τις διαδηλώσεις τους οι εργαζόμενοι  εκφράζουν την απαίτησή τους να διεκδικήσουν με την οργάνωση και τον αγώνα τους την ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών αναγκών.

               Κι αν στις μέρες μας οι γραφειοκρατικές συνδικαλιστικές ηγεσίες, όπως της ΓΣΕΕ, ξεκομμένες από τους εργαζόμενους και τα συμφέροντά τους έχοντας καταλήξει κομμάτι του κρατικού οικονομικού σχηματισμού συνέβαλαν τα μέγιστα στον ευνουχισμό των αγωνιστικών διαθέσεων των εργαζομένων και στην απομαζικοποίηση των διαδικασιών του συνδικαλιστικού κινήματος αυτό όμως δε σημαίνει πως δεν είναι τα συνδικάτα που με ταξικό προσανατολισμό μπορούν να λειτουργήσουν ως οι μορφές οργάνωσης και συσπείρωσης  των εργαζομένων  για ένα αγωνιστικό κίνημα ενάντια στην αυθαιρεσία και τις επιθέσεις του κεφαλαίου.

Κι επειδή το συνδικαλιστικό κίνημα αντιμετωπίζει στις μέρες μας νέα προβλήματα και προκλήσεις θυμόμαστε τις αναφορές  του Μαρξ για τις  εργατικές ενώσεις και τη σημασία τους για τους αγώνες των εργατών στο τελευταίο κεφάλαιο του έργου «η αθλιότητα της φιλοσοφίας».

 «Οι οικονομολόγοι κι οι σοσιαλιστές συμφωνούνε σ’ ένα μονάχα σημείο: να καταδικάσουνε τις εργατικές ενώσεις·  μόνο που δικαιολογούν διαφορετικά την καταδικαστική τους πράξη

               Οι οικονομολόγοι, λένε στους εργάτες: μην ενώνεστε. Με τις Ενώσεις σας, εμποδίζετε την κανονική πορεία της βιομηχανίας, εμποδίζετε τους εργοστασιάρχες ν’ ανταποκρίνονται στις παραγγελίες, φέρνετε αναταραχή στο εμπόριο κι επιταχύνετε τη μεγάλη διάδοση των μηχανών που, αχρηστεύοντας την εργασία σας ως ένα βαθμό, σας αναγκάζουν να δεχτείτε ακόμα πιο μικρό μισθό. Άλλωστε του κάκου αγωνίζεστε. Ο μισθός θα προσδιορίζεται πάντα απ’ την αναλογία των χεριών που ζητούνται με τα χέρια που προσφέρονται κι είναι γελοία κι επικίνδυνη η προσπάθειά σας να επαναστατείτε ενάντια στους αιώνιους νόμους της πολιτικής οικονομίας. 
           Οι σοσιαλιστές λένε στους εργάτες: μην οργανώνεστε, γιατί στο κάτω κάτω, τι θα κερδίσετε μ’ αυτό; Μιαν αύξηση μισθών; Οι οικονομολόγοι θα σας αποδείξουνε με ντοκουμέντα πως τις λίγες πεντάρες που θα μπορούσατε να κερδίσετε, σε περίπτωση επιτυχίας, για μερικές στιγμές, θα τις ακολουθήσει μια παντοτινή μείωση (μισθού). Ικανοί λογιστές θα σας αποδείξουνε πως θα χρειάζονταν χρόνια και χρόνια για να ξαναπιάσετε με την αύξηση των μισθών τα έξοδα που χρειάστηκε να κάνετε για να οργανώσετε και διατηρήσετε τις ενώσεις σας.
            Κι εμείς θα σας πούμε με την ιδιότητά μας του σοσιαλιστή, πως ανεξάρτητα από τούτο το χρηματικό ζήτημα, δε θα μείνετε λιγότερο εργάτες, και τ’ αφεντικά θα μείνουν πάντα αφεντικά κι ύστερ’ από τις ενώσεις σας όπως και πρωτύτερα. Ετσι ούτε ενώσεις χρειάζονται, ούτε πολιτική. Γιατί, το να φτιάχνετε ενώσεις δε σημαίνει πως κάνετε πολιτική;
             Οι οικονομολόγοι θέλουν να μείνουν οι εργάτες μέσα στην κοινωνία τέτοια που διαμορφώθηκε και τέτοια που την περιγράψανε και της βάλανε τη σφραγίδα τους στα εγχειρίδιά τους.
       Οι σοσιαλιστές θέλουν ν’ αφήσουν οι εργάτες την παλιά κοινωνία, για να μπορέσουν να μπούνε καλύτερα στην καινούρια κοινωνία που τους προετοιμάσανε με τόση προνοητικότητα.

               Ωστόσο, στο πείσμα των οικονομολόγων και των σοσιαλιστών, μ’ όλα τα εγχειρίδια και τις ουτοπίες, οι εργατικές ενώσεις δεν πάψαν ούτε μια στιγμή να προχωρούν και να μεγαλώνουν με την ανάπτυξη και την επέκταση της σύγχρονης βιομηχανίας. Βρίσκονται σήμερα σε τέτοιο σημείο ώστε ο βαθμός που έφτασε η ένωση των εργατών σε μια χώρα, δείχνει ολοκάθαρα το βαθμό που κατέχει αυτή στην ιεραρχία της παγκόσμιας αγοράς. Η Αγγλία, που η βιομηχανία έφτασε στον υψηλότερο βαθμό ανάπτυξης, έχει τις μεγαλύτερες και καλύτερα οργανωμένες εργατικές ενώσεις. (…)Οι οικονομικές συνθήκες είχαν αρχικά μετατρέψει τη μάζα της χώρας σ’ εργάτες. Η κυριαρχία του κεφαλαίου δημιούργησε για τούτη τη μάζα κοινή θέση, κοινά συμφέροντα. Ετσι, η μάζα αυτή είναι πια μια τάξη αντίκρυ στο κεφάλαιο. Μα δεν έχει γίνει ακόμα τάξη για τον εαυτό της. Μέσα στην πάλη, που μονάχα μερικές της φάσεις έχουμε σημειώσει, τούτη η μάζα συνενώνεται, συγκροτείται σε τάξη για τον εαυτό της. Τα συμφέροντα που υπερασπίζει γίνονται ταξικά συμφέροντα. Μα η τάξη είναι πάλη πολιτική.(…)

Πολλές έρευνες έχουνε γίνει για να εξεταστούν οι διάφορες ιστορικές φάσεις που πέρασε η αστική τάξη από την κοινότητα ίσαμε τη συγκρότησή της σε τάξη.

Ωστόσο, όταν πρόκειται να εξεταστούν μ’ ακρίβεια οι απεργίες, οι εργατικές ενώσεις και οι άλλες μορφές, που μ’ αυτές οι προλετάριοι οργανώνονται, μπροστά στα μάτια μας σε τάξη, άλλους τους πιάνει πραγματικός φόβος, κι άλλοι δείχνουν αλαζονικά μιαν έσχατη περιφρόνηση.

Ο ζωτικός όρος για κάθε κοινωνία θεμελιωμένη πάνω στον ταξικό ανταγωνισμό, είναι μια καταπιεζόμενη τάξη. Η απελευθέρωση της καταπιεζόμενης τάξης επιβάλλει, λοιπόν, απαραίτητα τη δημιουργία μιας καινούριας κοινωνίας. Για να μπορέσει να απελευθερωθεί η καταπιεζόμενη τάξη, πρέπει να μην μπορούν πια να σταθούν πλάι – πλάι οι παραγωγικές δυνάμεις που αποχτηθήκανε πια κι οι κοινωνικές σχέσεις που υπάρχουνε τώρα να μην μπορούν να συνυπάρξουν. Απ’ όλα τα μέσα παραγωγής η μεγαλύτερη παραγωγική δύναμη είναι η ίδια η επαναστατική τάξη. Η οργάνωση των επαναστατικών στοιχείων σε τάξη υποθέτει πως υπάρχουν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις που μπορούσαν να γεννηθούν μέσα στα σπλάχνα της παλιάς κοινωνίας.

Αυτό σημαίνει τάχα πως ύστερα από το γκρέμισμα της παλιάς κοινωνίας θα υπάρξει μια καινούρια μαζική κυριαρχία, που συνοψίζεται σε μια καινούρια πολιτική εξουσία; Όχι.

Ο όρος για την απελευθέρωση της εργαζόμενης τάξης, είναι η κατάργηση κάθε τάξης, ακριβώς όπως κι ο όρος για ν’ απελευθερωθεί η μεσαία τάξη, η αστική τάξη, στάθηκε η κατάργηση όλων των παλιότερων καθεστώτων κι όλων των τάξεων.

Μέσα στην πορεία της ανάπτυξής της, η εργατική τάξη θ’ αντικαταστήσει την παλιά αστική κοινωνία με μια κοινωνία, που θ’ αποκλείσει τις τάξεις και τον ανταγωνισμό τους και δε θα υπάρχει πια η καθαυτό λεγόμενη πολιτική εξουσία, αφού η πολιτική εξουσία είναι ίσα – ίσα η επίσημη ανακεφαλαίωση του ανταγωνισμού μέσα στην αστική κοινωνία.

Στο μεταξύ ο ανταγωνισμός ανάμεσα στο προλεταριάτο και την αστική τάξη, είναι πάλη τάξης με τάξη, πάλη που σα φτάσει στην ανώτερη έκφρασή της, γίνεται ολοκληρωτική επανάσταση. Πρέπει, άλλωστε, να παραξενευόμαστε που μια κοινωνία, θεμελιωμένη πάνω στην αντίθεση των πραγμάτων καταλήγει σε μια βίαιη αντίφαση, σε μια σύγκρουση σώμα με σώμα σαν τελευταία λύση;

Μη λέτε πως οι κοινωνικοί αγώνες αποκλείουνε τους πολιτικούς αγώνες. Δεν υπάρχει ποτέ πολιτικός αγώνας που να μην είναι ταυτόχρονα και κοινωνικός.

Αυτό γίνεται μονάχα σε μια τάξη πραγμάτων όπου δε θα υπάρχουν πια τάξεις και ταξικοί ανταγωνισμοί, όπου οι κοινωνικές εξελίξεις θα πάψουν να ‘ναι πολιτικές επαναστάσεις. Ίσαμε τότε, στις παραμονές κάθε γενικού μετασχηματισμού της κοινωνίας, η τελευταία λέξη της κοινωνικής επιστήμης θα ‘ναι πάντα:

«Αγώνας ή θάνατος: ματοκύλισμα ή αφανισμός. Έτσι ακαταμάχητα μπαίνει το ζήτημα.

Γεωργία Σάνδη».

     ( « Η αθλιότητα της φιλοσοφίας», σελ.171-174, εκδ. Γερ. Αναγνωστίδη)

ΚΟΥΡΕΛΙΑ ΚΑΙ ΜΠΑΛΩΜΑΤΑ

Από τη μια η δικαιοσύνη, το εφετείο Θεσσαλονίκης που καταδικάζει τον ευρωβουλευτή του ΚΚΕ Σ. Ζαριανόπουλο, γιατί το 2012 αποκάλεσε νοσταλγούς του Χίτλερ τους φασίστες της Χρυσής Αυγής. Από την άλλη η κοινή γνώμη, όπως εκφράζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που βρήκε ευκαιρία, με τη δήλωση του Π. Κωστόπουλου πως «ξεβλάχεψε» ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που έψαχνε την Ευρώπη, να  εκφράσει ειρωνεία, χλευασμό με εξυπνακιαδίστικες ατάκες. Κι είναι δυο περιστατικά που αν μοιάζουν ανόμοια και χωρίς σχέση μεταξύ τους είναι όμως στην πραγματικότητα απότοκα του ίδιου αξιακού συστήματος και πολιτικής αντίληψης που ευνοεί, αν δεν κατευθύνει,  τη συνύπαρξη του ηδονικού ατομικισμού του lifestyle  με την αναθεώρηση της ιστορίας και την απαξίωση του αγωνιστικού φρονήματος.

Στα χρόνια της ευμάρειας οι μηχανισμοί αφομοίωσης μέσω του θεάματος και του καταναλωτισμού λειτουργούσαν αποτελεσματικά ως βαλβίδες ασφαλείας, και τα περιοδικά  του κάθε Κωστόπουλου μέρος των μηχανισμών αυτών  ήταν, συντελώντας στη διαμόρφωση των μικροαστών των στερημένων από ορίζοντα πιο μακρινό από τη Μύκονο,  χωρίς πολιτική και ταξική συνείδηση, που κάθε ενδιαφέρον τους  εξαντλούνταν στη σφαίρα του ιδιωτικού, ταυτίζοντας φαντασιώσεις με την πραγματική τους κατάσταση. Παράλληλα η ιστορική μνήμη έμοιαζε να εξαφανίζεται όλο και περισσότερο με την επιστράτευση μεθόδων νόθευσης και παραποίησης της ιστορίας, με έναν δημόσιο λόγο που αρθρώνεται, έχεις την εντύπωση, με την πρόθεση να μην είναι κατανοητός για  να ματαιώνει κάθε απόπειρα κατανόησης των κοινωνικοπολιτικών διαδικασιών μέσα από αγωνιστικές αντιθέσεις.   

Κι αν μοιάζει τώρα να αποστασιοποιείται ένα τμήμα του πληθυσμού από τον «εναλλακτικό» τρόπο ζωής της νύχτας, του κλάμπιγκ, των μίντια, της νεοπλουτίστικης συμπεριφοράς κλπ.  που ο Π. Κωστόπουλος προέβαλε στα περιοδικά του  είναι περισσότερο από αδυναμία ν’ ανταποκριθεί σ’ αυτό το πρότυπο ζωής παρά από απόρριψή του. Γι’ αυτό και η  υποχώρηση των αναστολών σ΄ ένα τμήμα  του πληθυσμού για αποδοχή ή  και υπερψήφιση ακροδεξιών και φασιστικών κομμάτων δεν είναι μια στιγμιαία αντίδραση, αλλά το αποτέλεσμα μιας μακράς πορείας του, που όταν απελπίστηκε πως οδηγεί, όπως ήλπιζε, στο φαντασιακό κόσμο του κάθε Κωστόπουλου, ανακάλυψε τη σαγήνη της βίας, της υπεροχής και της δύναμης στα φασιστικά κόμματα. Συγχρόνως, η αστική μας εξοικείωση με μια ψευδεπίγραφη λαϊκή ενότητα που καταξίωνε την αστική δημοκρατία καταδίκασε εκ των προτέρων κάθε πράξη αντίστασης, αλλά και τις αιτίες σύγκρουσης με το αστικό καθεστώς από το β΄ παγκόσμιο πόλεμο μέχρι τη δικτατορία, εξισώνοντας κάθε πράξη αντίδρασης και επιδιώκοντας για  όλους την αμνημοσύνη. Και είναι γι’ αυτό που τώρα,  σ’ αυτή την κοινωνία της ανέχειας και εξαθλίωσης, δικαστήρια μπορούν ν’ αναπτύσσουν επιχειρηματολογία που αθωώνει έναν μητροπολίτη όταν επιτίθεται φραστικά  βρίζοντας τους  ομοφυλόφιλους,  ενώ καταδικάζει «για εξύβριση και ηθική βλάβη»  έναν κομμουνιστή που χαρακτηρίζει τους φασίστες νοσταλγούς του Χίτλερ, πολιτικούς απόγονους  των ντόπιων συνεργατών του που  βρωμίζουν τον τόπο.
         Και ξαναβλέπουμε να έρχονται στο προσκήνιο ίδιοι άνθρωποι, ίδιοι θεσμοί που ιστορικά γνωρίσαμε να προσβάλλουν αστικά θέσφατα που δήθεν υπεράσπιζαν και  να κυριαρχούν και μέρος του πληθυσμού  να το αποδέχεται. Η εκκλησία, ο στρατός, η αστυνομία μοιάζει να ανακτούν  ένα κύρος με  την ωραιοποίηση ενός παρελθόντος που επιβιώνει στο παρόν μέσα από  επιλεκτικές αναμνήσεις οι οποίες απορροφούν ιδεολογίες παραμορφώνοντάς τες για να τους μοιάζουν. Και πώς να αντισταθεί, να αμυνθεί ή και να διαφυλάξει τις αρχές του κάποιος όταν ο αντίπαλός του μιλά την ίδια γλώσσα μ’ αυτόν, μιμούμενος θαυμάσια τη δική του άρθρωση;
        Μισός αιώνας από τη δικτατορία των συνταγματαρχών, την οποία η μεταπολίτευση έθεσε σε παρένθεση θεωρώντας τη ξένο σώμα της ελληνικής κοινωνίας, κι η σημερινή κατάσταση μοιάζει με είδωλό της, τουλάχιστον στο είδος της νομιμότητας που συνωθεί  στα περιθώριά της κάθε διεκδίκηση οσάκις παρεκκλίνει  από τις δικές της συντεταγμένες. Άλλωστε και η ίδια η λέξη μεταπολίτευση δεν αναφέρεται σε άλλη πολιτεία, αλλά στη συνέχεια εκείνης που έχει προηγηθεί –της δικτατορίας- που με τη σειρά της ήταν συνέχεια της προηγούμενης –του μετεμφυλιακού κράτους- ως εκεί που φτάνει η μνήμη για τη ρήξη –στους κομμουνιστές που αγωνίζονταν ενάντια στους ναζί, ενάντια στους ιμπεριαλιστές στη δεκαετία του ’40. Σχεδόν εβδομήντα χρόνια η ελληνική μας  «πολιτεία»  επιβιώνει με το ένα μπάλωμα πάνω στο άλλο, μοιάζει να έχει καταλήξει μια κουρελαρία στις μέρες μας χωρίς στολίδια και διακοσμητικά. ¨Όμως, παροπλισμένη η μνήμη μας βραχυκυκλώνει  την επανεκκίνηση των ηρωικών ανακλαστικών  που δραστηριοποιεί τις λαϊκές μάζες.

                Κοντά μισό αιώνα τώρα η άρχουσα τάξη  έχει  αρπάξει  κουρέλια από παλιές αγωνιστικές σημαίες και τα χρησιμοποιεί  για πολύ πρακτικές της  ανάγκες ή για περιστασιακή  δική μας  εκτόνωση, ενώ  η βαθύτερη γνώση και το αληθινό ενδιαφέρον για την ιστορική εποχή  που σήκωσε αυτές τις σημαίες και για τα χέρια που τις κράτησαν ουσιαστικά όχι μόνο απουσιάζει αλλά έχει κατασυκοφαντηθεί.

ΕΡΓΑΛΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΗΡΩΙΣΜΟΥ

Ο πατέρας του ενός από τους στρατιωτικούς που κρατούνται στην Αδριανούπολη τις πρώτες μέρες της σύλληψής τους, όταν αναφέρθηκε στου γιό του τον χαρακτήρισε ήρωα γιατί «εκεί βρίσκεται για την πατρίδα». Ο υπουργός Άμυνας Π. Καμμένος που με αλαζονεία και   προχειρότητα ανακοίνωσε στο λογαριασμό του στο twitter τον θάνατο του πιλότου από την πτώση του αεροσκάφους του στ’ ανοιχτά της Σκύρου έγραψε  ανάμεσα στ’ άλλα  «Ένας Έλληνας πιλότος στο πάνθεον των Ηρώων. Έπεσε υπέρ πίστεως και Πατρίδος μαχόμενος».

               Οι  δυο περιπτώσεις στις οποίες  έγινε η χρήση της λέξης ήρωας, αν και περιορισμένα στην πρώτη περίπτωση,  είναι  ενδεικτικές για το εύρος της σημασίας που έχει αποκτήσει η λέξη αυτή, για τη σημασία  της έννοιας του ηρωισμού,  ώστε να καλύπτεται ένα πλήθος συμπεριφορές και δράσεις. Η χρήση της λέξης μεταβάλλεται  με τα χρόνια, κι αφού οι έννοιες ορίζονται με τις λέξεις, η αλλαγή στη σημασία της λέξης δείχνει την αλλαγή του περιεχομένου της έννοιας. Όταν  η λέξη αλλάζει σημασία αρχίζει να σημαίνει κι άλλη έννοια. Γι’ αυτό και η χρήση της λέξης ήρωας στις μέρες μας σηματοδοτεί διαφορετικά την έννοια του ηρωισμού και  δίνει αφορμή να σκεφτούμε πάνω στα ηρωικά πρότυπα που μας επιτρέπουν να ανιχνεύσουμε ηθικές αξίες, πεποιθήσεις και απόψεις ενός μεγάλου τμήματος της κοινωνίας για το τι αποτελεί θετική κοινωνική συμπεριφορά.

               Κι αν η σημασία της λέξης είχε αλληλοδιαδόχους αυξομειώσεις του πλάτους της σημασίας της σε διάφορες εποχές –αυτός που διακρίνεται στην καταγωγή ή υπερέχει σε δύναμη και ανδρεία ή είναι ατρόμητος κι άφοβος- αυτό δεν δείχνει παρά πως η αλλαγή της κοινωνίας αναδιαμορφώνει σε ένα βαθμό και την ιδέα του ήρωα. Γιατί και το ηρωικό πρότυπο κάθε φορά αναφέρεται σε ένα σύστημα αξιολόγησης των ανθρωπίνων πράξεων, δηλ. τι είναι καλό και τι κακό χρήσιμο ή όχι, αποδεκτό ή κατακριτέο, ηθικό ή ανήθικο που συντελεί να καταλαβαίνουμε και να αξιολογούμε ηθικά και τη δική μας συμπεριφορά, αλλά και των άλλων  κι επομένως να διαμορφώνουμε  και τη δική μας συμπεριφορά, ώστε να είναι συμβατή με τις απαιτήσεις της κοινωνίας.

 Κι αν   η αναφορά μας σε ήρωες και ηρωικές συμπεριφορές έχει  να κάνει  με δράσεις που υπερβαίνουν το ατομικό συμφέρον, με γενναιότητα που αυτοβούλως και σθεναρά αντιστέκεται σε αδικία, με συμπεριφορές που συντελούν σε κοινωνική αλλαγή, συνδέεται όμως  και με την προσαρμοστικότητα του καθημερινού ανθρώπου να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες της ζωής με μικρές αποφασιστικές πράξεις. Διατηρείται κάποια διαχρονικότητα της  έννοιας του ήρωα, όσο κι αν έμοιαζε περιθωριοποιημένη,  σ’ εκείνη την εκδοχή  που   ταυτίζεται με το γενναίο πολεμιστή, αν και στον κυρίαρχο λόγο περιορίζεται υπέρ πατρίδος, που  προς τιμή και δόξα του αναγείρονται αναμνηστικά μνημεία, τα ηρώα των παλιότερων δεκαετιών. Κι αν  τώρα μοιάζει να γίνεται προσπάθεια και από τον κυρίαρχο λόγο να κυριαρχήσει  αυτή η στενή σημασία, αυτό είναι ενδεικτικό πως επιδιώκεται η αναβίωση προτύπων ηθικής συμπεριφοράς που σχετίζονται με πόλεμο και υπεράσπιση πατρίδας για να ταυτιστούμε μ’ αυτά. Κι έτσι κοντά στον ηρωισμό της προσωπικής ζωής που αναζητείται στο κουράγιο συνανθρώπων σε επώδυνες καταστάσεις, όπως αρρώστια, αναδύεται στο προσκήνιο ο ηρωισμός των νεκρών πολεμιστών ή  δυνάμει πολεμιστών.  

Στην περίπτωση λοιπόν του άτυχου πιλότου ήταν ο θάνατος εν ώρα υπηρεσίας, σε μια εργασία που από τη φύση της έχει να κάνει με στρατιωτική δράση άμεσα συνδεόμενη με την πατρίδα, που δικαιολόγησε τον χαρακτηρισμό του ως ήρωα. Ο ηρωισμός της καθημερινότητας, στα όρια της προσωπικής ζωής,  και ο ηρωισμός της αυτοθυσίας για την πατρίδα μοιάζει να είναι τα πλαίσια στα οποία κινείται ο κυρίαρχος λόγος. Στον κυρίαρχο λόγο, ως ένα σημείο, δίνεται η δυνατότητα εργαλειοποίησης του ηρωισμού  ως μοχλού για τη νομιμοποίηση της κυρίαρχης πολιτικής.  Ο ηρωισμός που μπορεί να αποκαλύπτεται σε  ανθρώπους  που αντέχουν και κάνουν κουράγιο  για να μη συντριβούν από τη φτώχεια, σ’ αυτούς που βοηθούν ανήμπορους ή  που υπομένουν την  αρρώστια  τους κλπ. εστιάζει στον καθημερινό  άνθρωπο σ’ έναν εκδημοκρατισμό του ηρωισμού και προκαλεί θαυμασμό και σεβασμό προς αυτόν,  αφήνοντας όμως πάντα στο συσκοτισμένο βάθος το δοσμένο  κοινωνικό  περιβάλλον που δημιουργεί αυτούς τους ήρωες. Και ο θάνατος, σε καιρό ειρήνης μάλιστα,  στον οποίο αναγνωρίζεται ο υπέρτατος ηρωισμός, δικαιώνεται ως  θυσία υπέρ πατρίδας, επικαλύπτοντας συμφέροντα και  σκοπιμότητες που ευθύνονται.

Εν ολίγοις, επειδή οι προσπάθειες για ορισμό της έννοιας του ήρωα εμπεριέχουν πάντα αναφορά σε κοινωνικές αξίες και στο ρόλο του ήρωα στην κοινωνία οι κυρίαρχες αντιλήψεις για την καταξίωση και κοινωνική αναγνώριση συντελούν στη διαμόρφωση των ηρωικών προτύπων που ο κυρίαρχος λόγος μπορεί να μετατρέψει σε χρήσιμο εργαλείο του. Κι επειδή  ο άνθρωπος στον οποίο αναγνωρίζεται γενναιότητα και ηρωισμός μπορεί να λειτουργήσει ως εμπνευστής και καθοδηγητής για άτομα και κοινωνία, γι’ αυτό και η δημιουργία ηρώων κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των κάθε φορά αξιών της κυρίαρχης τάξης είναι επιδιωκόμενη, για αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων της.

ΑΠΕΙΛΕΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΩΝ

Κατά το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ήταν αεροσκάφη της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας που έκαναν την επίθεση εναντίον του συριακού στρατιωτικού αεροδρομίου στη Χόμς, με 14 τουλάχιστον νεκρούς, από το έδαφος του Λιβάνου, ενώ ο ισραηλινός στρατός αρνείται να κάνει οποιαδήποτε σχόλιο. Καταγγελίες για χρήση χημικών στη πόλη Ντούμα της Συρίας δίνουν την αφορμή, πριν επιβεβαιωθούν μάλιστα αυτές οι αναφορές που το ρώσικο υπουργείο εξωτερικών θεωρεί κατασκευασμένες, για να κατηγορηθούν γι’ αυτό οι κυβερνητικές δυνάμεις του Άσσαντ και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ να διαβεβαιώνει πως θα πληρώσουν το τίμημα  οι υπαίτιοι,  απειλώντας με χτύπημα στο συριακό έδαφος  και δίνοντας την εντύπωση πως μπαίνει σε τροχιά άμεσης σύγκρουσης με τη Ρωσία.  Και ενώ  οι ισραηλινοί δεν διστάζουν και πάλι  να βάψουν στο αίμα τις κινητοποιήσεις, στα σύνορα Γάζας με Ισραήλ, των παλαιστινίων διαδηλωτών που γίνονται με αφορμή τη Μέρα της Γής,-αφιερωμένης στον αγώνα των παλαιστινίων για επιστροφή  των προσφύγων στις εστίες τους- χρησιμοποιώντας τηλεκατευθυνόμενα ελικόπτερα για ρίξιμο δακρυγόνων και πυροβολώντας άοπλους. Και συγχρόνως, για όλες αυτές τις πολεμικές ενέργειες, στη Δύση του πλουραλισμού της πληροφόρησης κάθε φορά στήνεται και το  σχετικό προπαγανδιστικό οικοδόμημα πάνω στα πτώματα των αμάχων με τις αντίστοιχες κραυγές για ανθρώπινα δικαιώματα και εγκλήματα πολέμου που θα δικαιολογούν της επιλογές του ιμπεριαλισμού. 

               Και κάθε νέο επεισόδιο σύγκρουσης στο μεταλλασσόμενο εδώ και δεκαετίες μεσανατολικό γρίφο ενισχύει την εικόνα κινούμενης άμμου που καταπίνει τους λαούς της περιοχής. Επτά χρόνια τώρα στη Συρία πλήθος στρατοί πολεμούν για λογαριασμό μικρών και μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων  σ’ έναν ψευδεπίγραφο εμφύλιο πόλεμο με στόχο να επιβληθεί η ιμπεριαλιστική πολιτική  που απαιτεί να συνθλιβεί η Συρία σε κομμάτια.

               Κι αν κάτι στις συμμαχίες, κάτι στο τρόπο διεξαγωγής των πολεμικών συγκρούσεων αλλάζει, αυτό όμως που στη Μ. Ανατολή δεκαετίες τώρα δεν αλλάζει, ακόμα κι αν δεν βρίσκεται στο προσκήνιο της ενημέρωσης,  είναι ο  αγώνας των παλαιστινίων που έμαθαν και επιμένουν να δίνουν τη μάχη τους με γυμνά χέρια  με αντίτιμο το θάνατο ή τη φυλακή. Ο παλαιστινιακός λαός αντιμετωπίζει με πέτρες την πολεμική μηχανή του Ισραήλ, αποδεικνύοντας μ’ αυτόν τον τρόπο την ύπαρξή του και στηριζόμενος πρώτα απ’ όλα στις δικές του δυνάμεις. Εβδομήντα χρόνια ισραηλινής ηγεμονίας δεν μείωσαν τη θέληση του παλαιστινιακού λαού για ελευθερία και ανεξαρτησία, αν και το εχθρικό μέτωπο, λαμβανομένων υπόψη των γενοκτονιών  και των σκληρών πολέμων των οποίων υπήρξε θύμα του, πίστευε πως θα εξαφανισθεί και οι εξεγέρσεις του θ’ ακολουθούσαν  έναν δρόμο εσωτερικών διαφωνιών και αποδυνάμωσης. Και κάθε φορά οι εξεγέρσεις του έρχονται να ανατρέψουν αυτές τις προσδοκίες των εχθρών του και να θυμίσουν ότι ο παλαιστινιακός λαός είναι ζωντανός κα συνεχίζει τον αγώνα, παρά τους ποταμούς αίματος  που, με την ανοχή της δύσης, προκαλεί το Ισραήλ και την πολιτική εγκατάλειψης που εφαρμόζουν αραβικές χώρες χτυπώντας τον πισώπλατα.

               Και τώρα που αραβικά κράτη, όπως με τη ευγενή χορηγία του ιμπεριαλισμού δημιουργήθηκαν,  με πρόσχημα τη δημοκρατία και ασφάλεια   διαλύονται, με το Ισραήλ να συνεχίζει να σκοτώνει άοπλους, να φυλακίζει εφήβους,  όλο και λιγότερο αναζητείται η πραγματική αιτία των συγκρούσεων στον παρατεταμένο πόλεμο στη Μ. Ανατολή. Δημοσιογράφοι και αναλυτές καταπίνουν και αναπαράγουν την προπαγάνδα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους και  προχωρώντας, στην καλύτερη  και πιο σπάνια περίπτωση, σε μια απονευρωμένη καταγραφή των προοπτικών  της αντίστασης προς τον επεκτατισμό του Ισραήλ και στο ρόλο του ιμπεριαλισμού φτάνουν στη σκόπιμη πια σύγχυση του θύτη με το θύμα ή και στην αντιστροφή θύτη –θύματος κα συγκάλυψη της ιστορίας.

               Και οι δυτικές κοινωνίες δια των ΜΜΕ διαπαιδαγωγούνται εχθρικά προς τους μελαψούς άραβες που σκοτώνονται στη χώρα τους, αποσιωπώντας τον ακριβή ρόλο των  ιμπεριαλιστικών δυνάμεων,  και πλημμυρίζουν τις δικές μας σαν πρόσφυγες. Στο προπαγανδιστικό μάλιστα τμήμα των πολέμων κεντρική θέση κατέχει το θέμα των αμάχων και μάλιστα των παιδιών με τη χρήση τους στη μάχη των εντυπώσεων, για να δικαιώνονται επιλογές των ιμπεριαλιστών που κραδαίνουν λάβαρα δημοκρατίας και ανθρώπινων δικαιωμάτων καθώς ρημάζουν χώρες και λαούς που τους στέκονται εμπόδιο.

               Στη χώρα μας, με τη μονιμοποίηση της οικονομικής κρίσης, βυθισμένοι ο καθένας στο οικονομικό τέλμα του, και την  υπαγωγή μας  ως κράτος στην αλήθεια και τις εκδοχές των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ σχετικά με τα προβλήματα στην περιοχή της Μ. Ανατολής, κάνει να μοιάζει απόμακρο το σκηνικό πολέμου κι ίσως πως δεν μας αφορά. Εθελοτυφλούμε βεβαίως. γιατί η εμπλοκή της χώρας μας δεν περιορίζεται στη συμμαχική σχέση μας με το Ισραήλ αλλά και στη χρησιμοποίηση  των αμερικανικών βάσεων της χώρας μας.  

               Κι ενώ αναμένεται στη Συρία το χτύπημα των ΗΠΑ, στο λεκτικό πιγκ πόγκ ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ μοιάζει περισσότερο να θέλει ο κάθε εμπόλεμος αντίπαλος να πείσει πως διαθέτει τα μέσα που θα του  εξασφαλίσει την υπεροχή. Από τη μια οι ΗΠΑ  επαίρονται πως διαθέτουν επαρκή μέσα για ένα καίριο πρώτο πλήγμα κι από την άλλη η Ρωσία   πως  αν τις αφήνει την πρωτοβουλία των κινήσεων είναι περισσότερο για να εκτεθεί και να αναδείξει τη δική της ικανότητα να απαντήσει επιτυχώς.

               Και όσο οι  ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί κλιμακώνονται ο φόβος μήπως  η  εμπλοκή όλο και περισσότερων χωρών   σε πολεμικές συγκρούσεις που τις ρημάζουν  τεθεί εκτός ελέγχου γίνεται υπαρκτός. Κι αν δεν είναι αυτή τη φορά τίποτε δεν εγγυάται πως δεν θα είναι η επόμενη.