Σάββατο 23 Μαρτίου 2024

ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ ΑΤΟΜΙΚΙΣΜΟΥ

 Πόλεμος στην Ουκρανία, γενοκτονία στη Γάζα τα δυο μείζονα ζητήματα των ημερών μας, που όμως βρίσκονται στο περιθώριο της επικαιρότητας και περιστασιακά έρχονται στο προσκήνιο, όταν η αναλγησία των κρατούντων και ο πόνος των θυμάτων ξεχειλίζει, κι αυτό για λίγο. Πάντα και συνέχεια ο μικρόκοσμος των φροντίδων μας και των καημών μας επικρατεί και μας τσακίζει, τον καθένα χωριστά και απομονωμένα.
     Καθένας μας ένα άτομο, μονάδα που ταξιδεύει μόνη της στον ωκεανό της καταναλωτικής κοινωνίας, παπαγαλίζοντας περί αξιών, ισότητας και ευτυχίας, αποποιούμενη κάθε  ιστορική συνέχεια σε  κρίσεις και ερμηνείες που μπορεί να υπερβαίνουν συγκυρίες και ατομικά συμφέροντα. Οι πολιτικοί προωθούν την πολιτική σαν τεχνική  χειραγώγηση για μετακίνηση των ατόμων, σαν μια μάζα με τα αισθήματα και την έκφρασή τους και   τη σκέψη τους, στο δημιουργημένο σύστημα γενικής χειραγώγησης των ανθρώπων και της φύσης, των ζωντανών και νεκρών, των λέξεων και των ιδεών, των πραγμάτων και των αισθημάτων, στην αστική δημοκρατία του  κυρίαρχου καπιταλισμού. Για να μην είναι δυνατόν να ξεπερνούν τον ορίζοντα του συστήματος, για να βλέπουν ως προβλήματα μόνο εκείνα που μπαίνουν στην οπτική τους γωνία, όπως είναι  τις τελευταίες δεκαετίες ο εκθειασμός του ατόμου, οι αναζητήσεις έμφυλης ταυτότητας, το κυνήγι της επιτυχίας, όλα αυτά που η κυρίαρχη ιδεολογία υπόσχεται ότι οδηγούν σε απελεύθερωση. 
          Μόνο που η επικράτηση ενός στείρου ατομικισμού που απαιτεί το δικαίωμα στη μοναδικότητα ως παραχώρηση από την κυρίαρχη εξουσία απογυμνώνει και διευρύνει το κενό στις κοινωνίες. Κάθε άτομο αποτελεί διασταύρωση διαφορετικών κληρονομιών και επιρροών, όμως ζώντας σε μια κοινωνία χωνευτήρι διαφόρων γενεαλογιών, συμπεριφορών και συμφερόντων,   με κοινές αναφορές σε γεγονότα του παρελθόντος, σε οράματα του μέλλοντος, σε δράσεις του παρόντος, γίνεται δυνατή η ύπαρξη ενός κοινού βίου με τις ταξικές αντιθέσεις και συγκρούσεις  ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας. Η πεποίθηση για απελευθέρωση των ατόμων με την αποσύνδεση τους  από το παρελθόν, στην πραγματικότητα τους κόβει τις ρίζες τους, αφήνει χωρίς μνήμη το παρόν και στο μέλλον διασπά  την κοινωνία σε άπειρες οντότητες που χάνουν το ενωτικό στοιχείο της κοινής κληρονομιάς και των κοινών οραμάτων που οδηγεί σε κοινές δράσεις. Τέτοιες κοινωνίες διαμορφώνουν ναρκισσιστικά άτομα που αντιλαμβάνονται τους θεσμούς και όποιους αγώνες γίνονται αποκλειστικά σε σχέση με το πρόσωπό τους. Κι έρχονται τότε να τους συμπαρασταθούν και να ενισχύσουν την κοντοθωριά τους πολιτικές και πολιτικοί που κάνουν παντιέρα τους φόβους και τις αγωνίες τους, δηλ. την γκρίνια των μικροαστών που πιστεύουν ότι όλα τα στραβά γύρω τους οφείλονται στη φαυλότητα των άλλων. Πατώντας πάνω στο φόβο τους επιβάλλουν τα  συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης.
           Κι αυτή η μεγάλη πλειοψηφία,  παρόλη την οικονομική κρίση που τσάκισε τις ζωές μας, συνεχίζει  να ζει στο κουκούλι του μικρόκοσμού της και  αναμασάει ακόμα υποσχέσεις για ποιότητα ζωής της καθημερινότητας, για ηθικότητα των τετριμμένων, υμνεί την αυτονομία των ατόμων,  αναζητά δικαίωση από τους θεσμούς, ερμηνεύοντας την εξωτερική πολιτική με συνθήματα περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αρνούμενη με τη δράση  της  να κυριαρχήσει  στα γεγονότα θεωρεί την παγκόσμια αγορά και τις διεθνείς σχέσεις χώρους απροσδιόριστους, όπου επικρατεί η μοίρα, ενάντια στην οποία δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε. Μοιάζει σαν ο συμβιβασμός μας με την κυρίαρχη πολιτική, που λες και επικυρώθηκε με την άνοδο στην εξουσία του ΣΥΡΙΖΑ,  να συνεχίζεται.   Και ίσως γι’ αυτό οι αντιδράσεις για τη γενοκτονία των Παλαιστινίων δεν έχουν τη μαζικότητα και την ένταση που είχαν οι διαδηλώσεις όχι μόνο εναντίον των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Σερβία, αλλά και εναντίον της αμερικανικής εισβολής στο Ιρακ. Παρόλο που έχουμε εμπλακεί ως χώρα, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ενεργά τόσο στον πόλεμο της Ουκρανίας όσο και στην εθνοκάθαρση του Ισραήλ οι λαϊκές αντιδράσεις μοιάζουν υποτονικές, με μόνο το ΚΚΕ με λόγια και έργα  να καλεί σε επαγρύπνηση. Τόσο η διαφαινόμενη ήττα του Ζελένσκι στο πεδίο της μάχης μαζί με την τουλάχιστον ύποπτη τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα με δεκάδες νεκρούς, όσο και η καταδίκη του παλαιστινιακού λαού σε λιμοκτονία από το Ισραήλ το οποίο με θρασύτατη αναλγησία ετοιμάζει επίθεση στη Ράφα διαμορφώνουν ένα πολύ επικίνδυνο περιβάλλον, με τις πολεμικές ιαχές να εξαπλώνονται με κίνδυνο να φτάσουν μέχρις εμάς. 
        Τους τελευταίους βέβαια μήνες, όπως έδειξε η μαζική συμμετοχή στην απεργία και στις διαδηλώσεις την επέτειο του εγκλήματος των Τεμπών, φαίνεται να ενισχύεται ένα λαϊκό κίνημα που απαιτεί τιμωρία των υπευθύνων για την τραγωδία στα Τέμπη. Το αποτέλεσμα της επιχείρησης της κυβερνώσας παράταξης, μαζί με τα δημοσιογραφικά συγκροτήματα  συνεπικουρούμενων μέχρις στιγμής και από την δικαιοσύνη, για να βγει από το κάδρο των ευθυνών εμφανίζει ρωγμές. Κι αυτό είναι  και συνέπεια των κινητοποιήσεων, γιατί ένα κίνημα στους δρόμους που απαιτεί απόδοση ευθυνών είναι προϋπόθεση ακόμα και για να ενεργοποιηθούν οι αστικοί θεσμοί.
         Η ύπαρξη κινήματος όμως προϋποθέτει διαφυγή από την εξατομίκευση, συνειδητοποίηση της ομοιότητας των προβλημάτων, βεβαιότητα ότι ο χειρισμός τους είναι ευκολότερος αν αντιμετωπιστούν ως σύνολο. Η απόρριψη εδώ και δεκαετίες ότι τα άτομα ανήκουν σε τάξεις κοινωνικές που διατηρούν τα μέλη τους σφιχτά και συμμορφώνονται στα ταξικά πρότυπα συμπεριφοράς συνοδεύτηκε από υποσχέσεις για ελευθερία και για τις απεριόριστες δυνατότητες του ατόμου. Μόνο που κανείς δεν ανέφερε την ευθύνη που αποκλειστικά πια επωμίζεται  μόνο το άτομο για την επιτέλεση κάθε έργου, αλλά και για τις συνέπειες της αναποτελεσματικότητάς του, απαιτώντας από τον ίδιο να ελέγξει και τις συνέπειες που δεν τις καθορίζει. Καθώς ρευστοποιούνται οι μεγάλες αφηγήσεις και οράματα που λειτουργούσαν ως συστήματα αναφοράς του ατόμου και της κοινωνίας, το άτομο, με την εξάλειψη των δεσμών  που προσδένουν τις ατομικές επιλογές με τις συλλογικές επιδιώξεις, απομένει μόνο και ανήμπορο. Και απομένει μετά να κάνει ευχές να μην το βρεί το κακό.
        Κι αν η οικονομική κρίση έδειξε τους κινδύνους της εξατομίκευσης με τη διαρκή σύγκρουση όλων με όλους παραγνωρίζοντας ακόμα και κοινά συμφέροντα, η επικίνδυνη διεθνής κατάσταση με τους πολέμους απαιτεί ταξική  συνειδητοποίηση, να σπάσει το κουκούλι του μικροαστισμού που απομονώνει σε γλίσχρα συμφέροντα,  γιατί είναι οι εργαζόμενοι που θα επωμιστούν το βάρος των πολεμικών συγκρούσεων για τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Κανείς πια δεν μπορεί να είναι ουδέτερος και η αντίθεση στη μαζική ανθρώπινη σφαγή και την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων στη Γάζα  από τους Ισραηλινούς είναι η θεμελιώδης, απολύτως ελάχιστη θέση από την οποία πρέπει να προκύψουν οι άλλες πολιτικές θέσεις.

 

G
M
T
Y
Η λειτουργία ομιλίας περιορίζεται σε 200 χαρακτήρες

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2024

ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ

 

Και να που και η δικαιοσύνη όλο και περισσότερο γίνεται βασικό ανταλλακτικό εμπόρευμα της αστικής μας δημοκρατίας. Αν θέλει κανείς δικαιοσύνη χρειάζεται χρήματα, όποιος όμως χρειάζεται χρήματα πρέπει να ξεχάσει τη δικαιοσύνη. Θέμα συνείδησης δεν μπαίνει γι’ αυτόν που πουλά δικαιοσύνη, ίσα ίσα που η συνείδηση του αποδείχνει την ελευθερία της με το δικαίωμά της να πουλιέται. Άλλωστε είναι αρκετό να θέλει εκείνο για το οποίο την αγοράζει κανείς. Και το θέλει. Αρκεί να της πουν ποιο είναι αυτό που πρέπει να θέλει, για να αναπτύξει επιχειρήματα, που πρέπει να είναι ηχηρά, για να πείθουν και να παραπλανούν. Και αυτό δεν είναι δύσκολο, από τη στιγμή που πιστεύουμε στις διαβεβαιώσεις της κυρίαρχης ιδεολογίας ότι η αστική μας δημοκρατία έχει θέσει προτεραιότητά της την προστασία μας από τις αυθαιρεσίες της εξουσίας. Θαυμάζοντας το διαχωρισμό των εξουσιών είμαστε πεπεισμένοι ότι καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να συγκεντρώσει υπερβολικά μεγάλη δύναμη που να μας συνθλίψει, βέβαιοι για τη λειτουργία της  δικαιοσύνης στην αστική δημοκρατία ως  ακρογωνιαίου λίθου του κράτους δικαίου.
         Πεπεισμένοι λοιπόν για την αμεροληψία της δικαστικής διαδικασίας, την αμεροληψία του δικαστικού σώματος  μείναμε, για μια ακόμα φορά,  εμβρόντητοι από την πρόταση της εισαγγελέως στη δίκη με θύμα τη 12χρονη στο Κολωνό. Η εισαγγελική πρόταση για απαλλαγή λόγω αμφιβολιών του βασικού κατηγορουμένου Η. Μίχου για το κακούργημα του βιασμού πυροδότησε έντονες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις. Κι αυτή είναι μια ακόμα δίκη που εκ των πραγμάτων αποδεικνύει την αλληλεπίδραση της δικαστικής εξουσίας  με τις άλλες δομές του πολιτικού συστήματος όχι απλώς  ως εξωτερικών  παραγόντων, αλλά ως στοιχεία του κυρίαρχου  συστήματος διακυβέρνησης. Γιατί  είναι πολιτικός μύθος ότι οι δικαστές και οι άλλοι συμμετέχοντες στο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης είναι υπεράνω πολιτικής και ότι αποφασίζουν καθαρά βάσει του νόμου. Ένας μύθος  πολύ χρήσιμος για τη νομιμοποίηση των πράξεων των δικαστών και την αποδοχή τους από το κοινό, κάνοντας σεβαστές τις αποφάσεις τους, χωρίς άσκηση βίας.
         Όταν κοιτάζει κανείς την αστική μορφή δημοκρατίας μέσα από τον ταξικό φακό, είναι ξεκάθαρο ότι δεν είναι η δικαιοσύνη ο δρόμος για να ξεπεραστούν οι θεμελιώδεις ταξικοί ανταγωνισμοί που έχουν τις ρίζες τους στο καπιταλιστικό σύστημα. Οι θεμελιώδεις νόμοι των αστικών μας δημοκρατιών με τις  διακηρύξεις τους για την ισότητα όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου φαίνεται να μην ισχύουν κάθε φορά που θα πρέπει να προστατευτεί το αστικό κράτος ή ακόμα και μέλη της αστικής τάξης. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Ένωση Εισαγγελέων για την κριτική που δέχτηκε η εισαγγελική πρόταση, η έκφραση  της ανησυχίας της για τις «τακτικές λεκτικής βαρβαρότητας σε βάρος των λειτουργών της Δικαιοσύνης» εδράζεται στη διαδεδομένη πεποίθηση, που επαναλαμβάνεται και στην ανακοίνωση, για το ελεύθερο και ανεξάρτητο φρόνημα των δικαστικών λειτουργών. Μόνο που οι συμμετέχοντες στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης δεν είναι ούτε κι αυτοί υπεράνω πολιτικής που αποφασίζουν καθαρά βάσει του νόμου οι οποίοι νόμοι βέβαια  ούτε και αυτοί δημιουργούνται και λειτουργούν εν κενώ. Οι νόμοι στην πραγματικότητα συγκαλύπτουν την επιβολή εξουσίας από την κυρίαρχη τάξη και τη σύνδεση της με τις οικονομικές βάσεις οργάνωσης της κοινωνίας, εξωραΐζοντας  τον ταξικό χαρακτήρα απονομής της δικαιοσύνης.
          Πολιτικοί, δικαστικοί, δημοσιογράφοι προσπαθούν ο λόγος τους να λειτουργήσει κατευναστικά απέναντι στη λαϊκή οργή για την  εισαγγελική πρόταση, που στηρίζεται ή  σε ελλιπή στοιχεία ή σε μεροληπτική αξιοποίησή τους, η οποία αν μη τι άλλο είναι ενδεικτική της ταξικής διάστασης της δικαιοσύνης. Όταν η λαϊκή οργή εκφράζεται με κινητοποιήσεις η κυρίαρχη εξουσία θα πρέπει να την χειραγωγήσει ανανεώνοντας την εμπιστοσύνη σε μια δικαιοσύνη που διαφημίζεται ότι βρίσκεται δίπλα στον καταδιωκόμενο και παγιώνοντας την πεποίθηση για την αμεροληψία της δικαστικής διαδικασίας. Όλοι αυτοί βάζουν …πλάτη, με το αζημίωτο βέβαια, για να πραστατέψουν  τα δικά τους προνόμια διαφημίζοντας για τους υπόλοιπους ιδανικά και δικαιώματα στα χαρτιά και απαιτώντας από όλους μας να ζούμε περισσότερο από ανύπαρχτα αγαθά παρά από πραγματικά. Η  πραγματική τους τέχνη της διακυβέρνησης είναι να συντηρούν αυτές τις αυταπάτες και να καταφέρνουν να τους χρωστούν ευγνωμοσύνη ακόμα κι αυτοί που τους ληστεύουν.
        Τέτοια απαίτηση έχει η κυβέρνηση μέσω του υπουργού της Α. Γεωργιάδη, ο οποίος πουλά στους ασφαλισμένους ό,τι έχει απομείνει από ένα ξεχαρβαλωμένο σύστημα υγείας, που έπαψε να είναι δωρεάν, κοροϊδεύοντας χωρίς αιδώ τους εργαζομένους για αναβάθμιση των υπηρεσιών του. Η υπεροψία της κυρίαρχης εξουσίας κερδοσκοπεί πάνω στις ιδέες που εμπνέουν, χρησιμοποιώντας το απόθεμα των προϋπαρχόντων μύθων  των κοινωνικών διεκδικήσεων,  για να δικαιολογεί τις επιλογές της. Ο λόγος πάντα περί ανθρώπινων δικαιωμάτων και ισότητα, μεταρρύθμιση και ανάπτυξη. Είναι τόσο απίστευτος ο κυνισμός, τόσο αριστοτεχνικά σχεδιασμένος χρόνια τώρα ο εξανδραποδισμός των εργαζομένων με κολακείες και υποσχέσεις, ώστε να μην αντιληφθούν τη θανατερή νάρκωση τους σε μια αντιδραστική κατάσταση για να σπάσουν τα δεσμά τους.  
         Οι μεγάλες διαδηλώσεις στην επέτειο του εγκλήματος των Τεμπών, οι δίμηνες κινητοποιήσεις στον χώρο της εκπαίδευσης, τα αντιπολεμικά συλλαλητήρια, η οργή για την εισαγγελική πρόταση είναι ενδείξεις ότι το λαϊκό κίνημα βγαίνει από το περιθώριο και δρομολογείται  η οργάνωσή  του στους χώρους δουλειάς και στους μαζικούς χώρους.
G
M
T
Y
Η λειτουργία ομιλίας περιορίζεται σε 200 χαρακτήρες